Ortodonti en genel tabiriyle diş, çene ve yüz bölgesindeki düzensizliklerin tedavisini hedef alan diş hekimliği dalıdır. Normal bir bireyde dişlerin çenede düzgün ve simetrik olarak sıralanmış; iki çenenin birbirleriyle ve diğer yüz yapılarıyla uyum içinde olması ve koordineli olarak çalışması beklenir. Genetik, parmak emme, ağız solunumu, süt dişlerinin erken kaybı, vb gibi pek çok faktör bu uyumun bozulmasına yol açabilir. Ortodontik tedavilerde ana hedef uyum içerisinde çalışan çene eklemi ve düzgün sıralanmış dişlere sahip dengeli bir yüz yapısı oluşturmaktır. Dişlerin doğru dizilimi sayesinde mükemmel gülüşe sahip olabilirsiniz.

İlk Ortodontik Muayene Ne Zaman Olmalıdır?

İlk muayene 5-6 yaşlarında yapılmalıdır. Bu dönemde büyük çene uyumsuzlukları veya fonksiyonel bozukluklar (parmak emme, dil itimi, vb) ilk belirtilerini verebilirler. Bu tip problemlerin erken teşhis edilmesiyle tedavinin ileriki yaşlara göre çok daha kolay bir şekilde yapılması mümkündür.
Ortodontistiniz size çocuğunuzu bundan sonra hangi aralıklarla kontrole getirmeniz gerektiği konusunda bilgilendirecektir. Tamamen vakanın durumuna göre tedaviye başlama yaşı değişmektedir.

Kimler Ortodontik Tedavi Görebilir?

En yaygın bilinen yanlışlardan biri ortodontinin yalnızca çocuklara uygulanabileceğidir. Ortodontik tedaviler her yaşta yapılabilir, ancak yaşa göre tedavi yöntemleri ve süreleri değişebilir. Örneğin 10 yaşına kadar basit apareylerle çözülebilecek bir problem bu yaştan sonra ortodonti-cerrahi işbirliği gerektirebilir.
Özetle; dişlerinin, çenesinin, dudak kapanışının görünüşünden memnun olmayan her yaştan birey ortodonti için uygundur. Yalnızca çok nadir görülen, kemik metabolizmasını etkileyen bazı hastalıklara sahip bireyler, yine bu konuda ilaç tedavisi görenler ve kök erimesi olan kişiler tedavi için uygun değildir. Tedavi öncesi yapılacak detaylı klinik ve radyolojik muayenede bu durumlar önceden tespit edilebilir ve hasta bilgilendirilir.

Bütün Ortodontik Tedaviler Aynı Mıdır?

Ortodontik tedaviler bozukluğun tipine ve nedenine, hastanın yaşına, bazen hastanın tercihine ve doktorun eğitimine göre değişiklik gösterir. Tedaviye başlama yaşını baz alan bir sınıflama yaparsak:

I. Erken Dönem Tedaviler:

Süt dişlerinin tamamen düşüp daimilerin geldiği yaşa kadar yapılan tedaviler bu gruptadır. Kullanılan apareyler hareketli veya sabit olabilir. Burada amaç mümkün olduğunca daimi dişlerin düzgünce sürebileceği ortamı hazırlamaktır. Bazen ileride görülebilecek çok şiddetli çapraşıklıklar önceden tespit edilerek daimi dişler henüz sürmeden çekilebilirler. Herhangi bir aparey kullanılmasa bile bu çekim kararının verilmesi de bir ortodontik tedavidir. Çene darlığı nedeniyle oluşan asimetriler, parmak emmeye bağlı damak daralmaları, öne fırlamış dişlerin geriye toplanması gibi ufak müdahalelerle büyük problemler önlenebilir. Aynı zamanda çocuğun özgüveninin artacağı bir gelişim dönemi geçirmesi sağlanır. Yani bu tedavilerin etkileri hem fizyolojik hem de psikolojiktir. Erken dönem tedavilerin çok büyük oranda sabit ortodontik tedavi ile tamamlanması gerekir.

II. Sabit Ortodontik Tedavi:

Genellikle ikinci büyük azılar da dahil olmak üzere bütün daimi dişler sürdükten sonra dişlerin üzerine tek tek braket denilen parçaların yapıştırılmasıyla yapılan tedavilerdir. Bazı istisnai durumlarda braketler süt dişleri üzerine de uygulanabilir veya tüm daimi dişlerin çıkması beklenmeyebilir. Braketlerin üzerine takılan düz ark telleri aşama aşama değiştirilerek dişler istenen yönde hareket ettirilir. Kontroller genelede 4-6 hafta arasında yapılır. Braketler ilk takıldıklarında dudaklarda ve yanakta hafif rahatsızlığa neden olsalar da koruyucu mumlar sayesinde yara yapmaları önlenebilir. Yine telin uyguladığı kuvvet nedeniyle ilk birkaç gün dişlerde sızlamalar görülmesi normaldir. Bu da ağrı kesicilerle önlenebilir. Dişlerin bakımına azami özen gösterilmelidir. Braketlerin genel bakımı ve temizliği onusunda doktorunuz tarafından detaylıca bilgilendirilebilirsiniz. Bu tedavilerde doktor-hasta işbirliği çok önemlidir, tedavin süresi ve başarısı direk olarak bu ilişkiden etkilenir.

Tedavilerde genel olarak metal braketler kullanılmakla beraber günümüzde oldukça estetik görünen porselen veya cam braketler de sıklıkla uygulanmaktadır. Daha çok erişkin hastaların tercih ettiği estetik braketler her yaşta hastaya güvenle yapıştırılabilir. Eski teknoloji olanlar sürtünme ve sık kırılma nedeniyle tedavi süresini uzatırken günümüzde malzeme biliminin gelişmesiyle bu problemlerin üstesinden gelinmiştir. Gelişen teknolojinin estetik tedavilere başka bir katkısı da görünmez tel olarak adlandırılan lingual braketlerdir.Piyasada Incognito, Harmony, Alias, StB gibi pek çok sistem mevcuttur. Her sistemin kendine göre üstün olduğu noktalar vardır. Bu braketlerin bazıları kişiye özel olarak üretilir ve hazırlanmaları 8 haftayı bulabilir. Size uygun olan tedavi seçenekleri için doktorunuza danışabilirsiniz.